Πως να κάνεις backup για να μη χάσεις τα δεδομένα σου.

Έτσι κάνετε όταν ακούτε τη λέξη "backup";

Θυμάστε την ιστορία με τον Μωυσή που ο θεός του έκανε backup τις 10 εντολές πάνω σε δύο iPad; Τι θα μπορούσε να σας πείσει περισσότερο να κάνετε backup κι εσείς από τον ίδιο τον Γιαχβέ;

Το πρόβλημα με τα backup είναι για άλλα μια φορά η έλλειψη γνώσεων των περισσότερων χρηστών υπολογιστών. Εκτός κι αν την έχουν ήδη πάθει, οι περισσότεροι χρήστες δεν συνειδητοποιούν ότι οι σκληροί δίσκοι και γενικότερα οι ψηφιακές μνήμες χαλάνε. Και όταν χαλάσουν, μπορεί να πάρουν μαζί τους όλα τα πολύτιμα δεδομένα σας (βλέπε: φωτογραφίες με τον Σάκη Ρουβά, τα ερωτικά σας ποιήματα και emo τραγούδια).

Φυσικά, το να κάνεις αποθήκευση μια φορά μερικές φωτογραφίες σου σε ένα flashάκι δεν είναι με τίποτα σοβαρό backup.

Το backup πρέπει:

• Να γίνεται σε τακτά διαστήματα (π.χ. Μια φορά την εβδομάδα)
• Να περιλαμβάνει όλα τα σημαντικά δεδομένα
• Να υπάρχει σε περισσότερες από μια τοποθεσίες (Αν σας κλέψουν το flashάκι που λέγαμε...)
• Να είναι ασφαλές από τα μάτια τρίτων

Η διαδικασία μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους: Από το να γράψεις μια στοίβα με DVD, εντελώς χύμα, γεμάτα με φωτογραφίες, μουσική και ότι ξέμπαρκο υπάρχει στο βρωμιάρικο λάπτοπ σας, μέχρι με ψαγμένα συστήματα mirroring που αποθηκεύουν συνεχώς τον σκληρό σας δίσκο όπως είναι.

Για έναν φοιτητή, όμως, η λύση θα πρέπει να είναι κάπως πιο απλή και βολική: Ένας συνδυασμός από backup σε εξωτερικό δίσκο, μερικά DVD και το Dropbox θα είναι ότι χρειάζεστε για μια ζωή δίχως backup-έγνοιες.

Η διαδικασία

1. Ο εξωτερικός σκληρός δίσκος.

Πηγαίνετε τώρα και αγοράστε έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο. Μην τσιγκουνεύεστε, είναι σχετικά φθηνοί και 100% χρήσιμοι. Απλά προσέξτε να είναι μεγαλύτερου μεγέθους από τον σκληρό δίσκο του υπολογιστή σας.

Τώρα, προτείνω να χρησιμοποιήσετε το ενσωματωμένο πρόγραμμα Backup των Windows και να το ρυθμίσετε να κάνει αυτόματα τις μαγκιές του (backup στο εξωτερικό σκληρό κάθε εβδομάδα). Just let the magic work... Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και κάποιο διαφορετικό πρόγραμμα γι' αυτή τη δουλειά, αλλά πιθανότατα η δωρεάν λύση των Windows θα σας είναι αρκετή.

Τον σκληρό δίσκο αυτόν φυλάξτε τον σε ασφαλή τοποθεσία αφού έχει πια μέσα του σημαντικά για εσάς δεδομένα.

2. Τα DVD

Η σιγουριά του οπτικού μέσου αποθήκευσης είναι αρκετά καλή - αλλά όχι απόλυτη: Ένα DVD από τη στιγμή που γραφτεί σωστά είναι αρκετά ασφαλές, αλλά μετά από 5-10 χρόνια μπορεί να βγάλετε ένα ξεχασμένο DVD από την αποθήκη σας και να μην δουλεύει, χάνοντας έτσι τα πολύτιμα σας δεδομένα.

Γι' αυτό, προτείνω την αποθήκευση των διαχρονικά σημαντικών δεδομένων, όπως οι φωτογραφίες και τα βίντεο, τουλάχιστον και σε μια δεύτερη μορφή, όπως σε έναν σκληρό δίσκο.

Η καλύτερη πρακτική, μάλιστα, είναι να διατηρείτε δύο αντίγραφα από κάθε δίσκο, το καθένα σε διαφορετική τοποθεσία (π.χ. Μια κόπια στο πατρικό σας και μια στο φοιτητόσπιτο).

Το άλλο θέμα με τα backup σε DVD είναι η έλλειψη ασφάλειας σε περίπτωση κλοπής τους. Δεν θα θέλατε να έχει οποιοσδήποτε πρόσβαση στις "καλλιτεχνικές" σας φωτογραφίες... ε;

Η λύση γι' αυτό είναι η κρυπτογράφηση των δεδομένων σας, μια δουλειά που κάνει πολύ καλά το open-source πρόγραμμα TrueCrypt.

Χρησιμοποιήστε το για να κρυπτογραφήσετε ότι θέλετε δημιουργώντας ένα μοναδικό κωδικοποιημένο αρχείο το οποίο έπειτα μπορείτε να γράψετε σε δισκάκια. Ακόμη και στο μοναστηράκι να το πουλήσετε κανείς δεν θα μπορεί να δει τα περιεχόμενά του χωρίς τον κωδικό σας.

Όσον αφορά τη συχνότητα, μπορείτε απλά να γράφετε τα δεδομένα σας σε "πακέτα": Μετά τις καλοκαιρινές διακοπές σας γράψτε όλες τις φωτογραφίες σας σε ένα DVD, το ίδιο κάντε και για τα χριστουγεννιάτικα βίντεό σας.

Απλά τηρήστε μια αρχή: Ποτέ μην αφήνετε σημαντικά δεδομένα μόνο σε ένα σημείο. Αν χαθεί η κάμερα σας παίρνει μαζί ότι δεν είχατε προλάβει να διπλο-αποθηκεύσετε.

3. Το Dropbox (Υπηρεσία online αποθηκευτικού χώρου)

Εδώ θα μπορούσα να αναφέρω πολλές διαφορετικές υπηρεσίες online αποθήκευσης, αλλά σίγουρα το Dropbox είναι αυτό με τα περισσότερα πλεονεκτήματα.

Εγκαθιστώντας το πρόγραμμά του στα PC σας και (αν έχετε κάποιο smartphone) στο κινητό σας, αποκτάτε έναν φάκελο χωρητικότητας τουλάχιστον 2GB, ο οποίος παραμένει συγχρονισμένος παντού.

Μπορεί στην δωρεάν έκδοσή του να μην έχετε αρκετό χώρο για να αποθηκεύσετε όλες σας τις φωτογραφίες, αλλά σίγουρα 2 Gigabyte είναι όσο χρειάζεται για να έχετε πάντα στο χέρι σας (και με ασφάλεια) τα έγγραφά σας, τα αρχεία backup των κωδικών σας (βλέπε KeePass) και τα αρχεία του κινητού σας (όπως επαφές, φωτογραφίες, σημειώσεις κλπ.)

Εννοείτε πως ο κωδικός πρόσβασής σας στο Dropbox θα πρέπει να είναι δύσκολος και να τηρείται μυστικός, για να παραμένουν τα δεδομένα σας ασφαλή.

4. Τα Flashάκια

Αυτά τα μικρά πλαστικά γαματάκια με τα πολλά Gigabyte (τώρα πια) χώρο είναι κι αυτά καλά για περιστασιακά backups, ειδικά εάν δεν τα πηγαίνετε καλά με online λύσεις (όπως το Dropbox).

Το μόνο που θα πρέπει να προσέξετε πολύ σε αυτή την περίπτωση είναι το να κρυπτογραφείτε πάντα τα περιεχόμενα του flash με το TrueCrypt, πολύ απλά γιατί έχουν την μαγική ικανότητα να χάνονται με το παραμικρό. Εάν το flashάκι σας είναι κρυπτογραφημένο, πολύ απλά δεν σας νοιάζει το θέμα να μην δει κάποιος τα δεδομένα σας.

Τόσο απλά...

Με τρεις απλές συνήθειες που μπορείτε να βάλετε στο πρόγραμμά σας, καλύπτετε τον εαυτό σας από οποιαδήποτε κοινή περίπτωση απώλειας δεδομένων. Και αν μόλις μάθατε το Dropbox, γνωρίσατε μια απίστευτα χρήσιμη υπηρεσία.

Να ξέρετε πάντως, πως σύμφωνα με έρευνα, το 40% των χρηστών του διαδικτύου έχει πληγεί από χάσιμο δεδομένων. Κάντε έναν μικρό κόπο για να ενσωματώσετε το σωστό backup στη ζωή σας και δεν θα χρειαστεί ποτέ να ξαναγράψετε την 80-σέλιδη εργασία σας επειδή "κάηκε" ο σκληρός.

Μην ξεχνάτε: To backup που δεν έγινε είναι αυτό που τσούζει...