Πως προσπαθώ να βρίσκω ισορροπία στη ζωή μου - και πως τη χάνω.

Αυτό το post ανήκει στη σειρά άρθρων "Το Ημερολόγιο ενός Πτυχίου", όπου καταγράφω τις σκέψεις και τις εμπειρίες μου, στο τελευταίο μου εξάμηνο ως φοιτητής.

Πριν από λίγες μέρες, διάβασα μια σκέψη που μου προκάλεσε μεγάλη αίσθηση:

"Αν το ποιος είσαι εξαρτώταν από όλα όσα έκανες την προηγούμενή σου μέρα και από τίποτα παραπάνω, τότε ποιός θα ήσουν;"

Αν την προηγούμενη μέρα, ξυπνούσα μεσημέρι και το μόνο που έκανα ήταν να κατεβάσω ένα μπουκάλι Johnnie το βράδυ, τότε θα ήμουν μονάχα αυτό.

Αν την προηγούμενη μέρα δούλευα από το πρωί ως το βράδυ, και δεν είχα ασχοληθεί καθόλου με τον εαυτό μου, τότε θα ήμουν ακριβώς αυτό.

Αν την προηγούμενη μέρα το μόνο που έκανα ήταν να διαβάζω για το πανεπιστήμιο, τότε θα ήμουν ακριβώς αυτό.

Ξέρετε, εμείς οι άνθρωποι, πράγματι, δεν μπορούμε να κάνουμε μαγικά και να ελέγξουμε το μέλλον. Αλλά, από την άλλη, μπορούμε σίγουρα να ελέγξουμε τις επιλογές και τις πράξεις μας - κι ίσως έτσι, έμμεσα, να έχουμε τη δύναμη να το επηρεάσουμε.

Μπορεί κανείς να φανταστεί πως το δυσκολότερο κομμάτι του να παίρνεις πτυχίο, μπροστά σε ένα βουνό χρωστούμενων μαθημάτων, να είναι τα ίδια τα μαθήματα. Στη δική μου περίπτωση, τα μαθήματα ίσως ανήκαν στα εύκολα προβλήματα - η, τουλάχιστον, στα πιο αναμενόμενα.

Αυτό που δεν περιμένεις, όταν έχεις συνηθίσει για χρόνια σε έναν πολύ διαφορετικό τρόπο ζωής (χωρίς πανεπιστήμιο, ωράρια και υποχρεώσεις) είναι το ότι όλα όσα είσαι εξαρτώνται από αυτό που κάνεις κάθε μέρα.

Έτσι, όταν αλλάξεις αυτό που κάνεις καθημερινά, καταλήγεις να αλλάξεις και αυτό που είσαι (ή έστω αυτό που νομίζεις ότι είσαι). Και μέσα σε όλον αυτόν τον πανικό, δεν είναι καθόλου δύσκολο να χάσεις τον ίδιο σου τον εαυτό.

Οπότε, αν θες να είσαι καλά, τι θα πρέπει να κάνεις καθημερινά;

Προσπαθώντας να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση, πριν από κανένα χρόνο, έφτιαξα μια θεωρία για τα κομμάτια που αποτελούν την τέλεια μέρα και έθεσα τους πέντε βασικότερους πυλώνες γύρω από τους οποίους χτίζεται αυτή.

Οι πυλώνες αυτοί ήταν:

1. Η ισορροπημένη κοινωνική συναναστροφή (με τον κόσμο, τους φίλους και τη σχέση σου).
2. Η εργασία για τις υποχρεώσεις της ζωής (όπως η δουλειά που βγάζει τα λεφτά σου).
3. Η εργασία για τα μεγάλα σου όνειρα.
4. Η ισορροπημένη διατροφή.
5. Η ισορροπημένη γυμναστική του σώματος.

Σύμφωνα με την εμπειρία μου, όσο έδινα καθημερινά προσοχή σε κάθε έναν από αυτούς τους πυλώνες, όλα θα πήγαιναν καλά. Η ζωή μου θα είχε ισορροπία.

Οι φίλοι μας οι Στωϊκοί έλεγαν πως ο άνθρωπος (για να είναι χαρούμενος) πρέπει να ασχολείται μονάχα με όσα μπορεί να ελέγξει, και να μην αγχώνεται για όσα είναι πέραν από τις δυνάμεις του. Και αυτά τα πέντε κομμάτια της ζωής, εξαρτώνταν μονάχα από μένα: Ήταν πάντοτε στο χέρι μου το να επιλέξω να φάω πέντε ώρες στο διάβασμα ή να πάω για τρέξιμο, ακόμη κι αν ο καιρός είναι κρύος και βροχερός.

Φυσικά, το αν η εργασία για τα μεγάλα μου όνειρα αποδώσει, εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, ίσως από αυτό που λέμε “τύχη” - αλλά το αν θα φάω δύο ώρες τη μέρα για να δουλεύω για αυτούς, δεν είναι τίποτε άλλο παρά επιλογή μου.

Το πρόβλημα, όμως, είναι πως ο ταυτόχρονος έλεγχος των πέντε βασικών πυλώνων, καταλήγει να γίνει ένα είδος ζογκλερικού.

Κι αν κάνεις μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή σου, όπως το να αλλάξεις βίαια τον εαυτό σου από “τεμπέλη” φοιτητή, στον καλύτερο φοιτητή, να περιμένεις πως οι κορίνες των ζογκλερικών που μια χαρά ως τώρα κρατούσες στον αέρα, μπορεί να σου πέσουν κάτω.

Έτσι ακριβώς, σαν τον αποτυχημένο ζογκλέρ, ήμουν κι εγώ όλη την προηγούμενη χρονιά: Τότε που αποφάσισα να δώσω όλη μου την ενέργεια στο πανεπιστήμιο, χωρίς να συνειδητοποιώ το μέγεθος της αλλαγής.

Ας πούμε πως τότε οι πυλώνες μου ήταν κάπως έτσι:

Η εργασία για τις υποχρεώσεις (το πανεπιστήμιο δηλαδή) αισθανόμουν πως πήγαινε καλά, η κοινωνική συναναστροφή είχε τα καλά της, αφού έκανα κάτι ωραία ταξιδάκια μέσα στο εξάμηνο, αλλά η διατροφή και η γυμναστική είχαν πάρει την κάτω βόλτα, όπως και η εργασία για τα μεγάλα μου όνειρα, αφού δεν υπήρχε χρόνος και ενέργεια για αυτά.

Και φυσικά, αφήνοντας το σώμα και τη διατροφή να πάρουν την κάτω βόλτα, σιγά-σιγά χάνεται η σωματική αντοχή που στηρίζει το μυαλό και σου επιτρέπει να έχεις ενέργεια και με τη σειρά της πέφτει και η διάθεση αφού κάποια στιγμή κοιτάζεις τον εαυτό σου την κοιλιά σου στον καθρέφτη και δεν σου αρέσει αυτό που βλέπεις, η δεν σου κάνουν τα παντελόνια.

Και έτσι, καταλήγεις να ξεσπάς σε περισσότερα πιτόγυρα ή πίτσες και να γίνεσαι χειρότερος κι από πριν - ένας φαύλος κύκλος πάχους και στεναχώριας.

Ο φαύλος κύκλος πάχους και στεναχώριας νομίζω πως μοιάζει με ένα θλιμμένο ντόνατ που τρώει τον εαυτό του (Uroboros-φάση) που προφανώς λέγεται Sadonut.

Και μετά, ο πυλώνας της κοινωνικής συναναστροφής αρχίζει κι αυτός να τρίζει, ειδικά όταν βγαίνεις έξω με την κοπέλα σου και δεν βγάζεις μιλιά, λες και σου έκανε κάτι. Εκείνη, φυσικά, δεν έφταιγε σε τίποτα (αντιθέτως, είναι το μόνο άτομο στον κόσμο που πιστεύω πως μπορούσε να με αντέξει σε εκείνη την κατάσταση) αλλά εγώ δεν ήμουν καλά και ξεσπούσα με το να είμαι αρχίδι.

Το αποκορύφωμα, όμως, είναι όταν ο μόνος πυλώνας που νόμιζες ότι έστεκε αγέρωχος, σαν ξέρω-γω κάνας Δωρικός κίονας η κάνα Αϊφελικό φαλλικό σύμβολο, αρχίζει να μαζεύει σαν φαλλικό σύμβολο που μπήκε σε κρύα θάλασσα.

Το αποκορύφωμα της θλίψης, δηλαδή, ήταν όταν ακόμη και το πανεπιστήμιο, που νόμιζες ότι πήγαινε καλά, σε παραδίδει στο επόμενο εξάμηνο, εξαντλημένο από την υπερπροσπάθεια και ταπεινωμένο από το αποτέλεσμα, αφού για κάποιον περίεργο λόγο δεν έχεις περάσει ούτε ένα μάθημα.

Πραγματικά είχα δουλέψει πολύ για το πανεπιστήμιο, αλλά από τη στιγμή που (εκείνο το εξάμηνο) δεν "απέδωσε", κάπως έτσι έβλεπα τους πυλώνες...

Αυτός είναι ο πάτος. Δεν είναι ωραία η θέα από εκεί κάτω.

Όλα αυτά, όμως, ειδικά οι αποτυχίες, σου μαθαίνουν πράγματα για τον εαυτό σου και την ίδια την διαδικασία - αλλά από ένα σημείο και μετά, η ανισορροπία αυτή γίνεται απλά παράγοντας φθοράς.

Το μυαλό αντέχει τις δυσκολίες μέχρι ένα σημείο (και μαθαίνει από αυτές) αλλά μετά, αναγκαστικά, κάποια στιγμή πρέπει να επιδιώξεις την ισορροπία, ίσως μέχρι να είσαι έτοιμος ξανά για το επόμενο σπριντάκι ακρότητας.

Μερικά πράγματα, γι' αυτή τη διαδικασία, τα έμαθα φέτος από πρώτο χέρι.

Πρώτα απ' όλα, όταν επιδιώκεις την ισορροπία, πρέπει να ξεχάσεις την τελειομανία - αυτό είναι το βασικό. Πρέπει να αποδεχτείς πως σε πολλά πράγματα θα είσαι μέτριος. Η μακάρια μετριότητα της υπέροχης ισορροπίας.

Δεν χρειάζεται να είσαι όλο τον χρόνο φέτες, ειδικά αν έχεις μια σχολή να τελειώσεις - αλλά, κατά τη γνώμη μου, επιβάλλεται να προσέχεις τη διατροφή σου και να κάνεις γυμναστική ώστε να παραμένεις σε μια "μέτρια", καλή κατάσταση. Ότι είμαστε, είναι το σώμα μας - και τίποτα δεν μπορεί να μας πάει καλά αν αυτό δεν είναι σε καλή κατάσταση.

Και σίγουρα, δεν υπάρχει λόγος να βγαίνεις έξω κάθε βράδυ, ή κάθε μέρα για καφέ. Οι μεγάλες αποφάσεις απαιτούν θυσίες, όπως το να λες «όχι» όταν οι χαλαρές παρέες σου σε προσκαλούν για τσίπουρα, η το να αρνείσαι να πας στον κολλητό σου στο καρναβάλι της Πάτρας, ακόμη κι αν έχεις να φύγεις από τα Γιάννενα από τα Χριστούγεννα.

Μπορείς, όμως, να βγαίνεις αρκετές φορές τον μήνα για καφέ, όταν όλα τα άλλα είναι υπό έλεγχο, κι ακόμη και να τα κάνεις λίμπα στα ελληνάδικα μια φορά τον μήνα (άντε και δύο) παρέα με τουλάχιστον ένα μπουκάλι Jagermeister. Με αυτόν τον τρόπο, η κοινωνική ζωή σου θα είναι τουλάχιστον μέτρια - και αυτό με την καλή έννοια. Το καλό, επίσης, είναι πως μια τέτοια βραδιά αρκεί για να σιχαθείς το ποτό για τουλάχιστον όλον τον υπόλοιπο μήνα.

Οπότε, το ένα κομμάτι είναι η συνειδητή επιδίωξη της μετριότητας.

Το δεύτερο κομμάτι που οδηγεί στην ισορροπία σε συνάρτηση με το πρώτο, είναι η δράση την κατάλληλη στιγμή - δηλαδή, το σωστό timing: Δεν θα πρέπει να περιμένεις μέχρι την τελευταία στιγμή για να κάνεις το project του πανεπιστημίου (πυλώνας εργασίας), ούτε να αφήσεις τη γυμναστική για έναν μήνα πριν το καλοκαίρι.

Αντιθέτως, όλα θα πρέπει να δουλεύονται λίγο-λίγο, βήμα-βήμα, καθημερινά.

Έτσι, κάθε τεράστια ένταση και απαίτηση, αραιώνει και απλώνεται στο βάθος ενός π.χ. ολόκληρου εξαμήνου, και οποιαδήποτε ανάγκη για ακραίες προσπάθειες της τελευταίας στιγμής εξαφανίζεται.

Ισορροπημένο, έτσι;

Το έχω δει σε μένα, το έχω δει και σε άλλους: Η ισορροπία στη ζωή οδηγεί σε καλά πράγματα. Η ανισορροπία, από την άλλη, κάποια στιγμή οδηγεί σε breakdown.

Η ισορροπία θα είναι όλα τα δίχτυα ασφαλείας που θα χρειαστείς όταν κάτι στη ζωή σου δεν πάει καλά. Γιατί, χωρίς ισορροπία, αν τα έχεις δώσει όλα για όλα στο πανεπιστήμιο και αυτό τύχει να μην πάει καλά, θα είσαι ένας χοντρός, αποτυχημένος στο πανεπιστήμιο, χωρίς προσωπική ζωή και φίλους, χωρίς τίποτε να σου πηγαίνει καλά ούτε στα υπόλοιπα πράγματα που ανήκουν στα όνειρά σου.

Από την άλλη, όμως, αν έχεις ισορροπία, το πολύ-πολύ να πάει το πανεπιστήμιο σκατά για ένα εξάμηνο: Αλλά, τ_ι σε κόφτει;_ Με την βοήθεια των φίλων σου θα το ξεχάσεις γρήγορα. Και στην τελική, όταν κοιτάζεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη (διατροφή+γυμναστική) και σου αρέσει αυτό που βλέπεις, η όρεξη να απολαύσεις την ζωή σου ως νέος έρχεται πολύ πιο εύκολα.

Όσο κι αν φαίνεται πολύ προσγειωμένο, πραγματικά πιστεύω πως στ' αλήθεια η ευτυχισμένη ζωή εξαρτάται από τόσο απλά και μερικές φορές "επιφανειακά" πράγματα - που αν τα σκεφτεί κανείς λίγο περισσότερο, μπορεί να βρει πως κρύβουν και τεράστιο "βάθος".

Πριν κλείσω, θα περιγράψω το τι περιλαμβάνει για μένα μια τέλεια μέρα, με βάση την Θεωρία των Πέντε Βασικών Πυλώνων:

• Αρχικά, εργασία για το πανεπιστήμιο για κάποιες ώρες, χωρίς όμως να καώ.
• Μετά, χαλαρός καφές με κάποιον φίλο. Σίγουρα χρόνος με την κοπέλα μου. Σίγουρα να μιλήσω με την οικογένειά μου.
• Μια ισορροπημένη διατροφή που κρατάει το σώμα μου υγιές. Αν το θέλω, μια-δυο φορές την εβδομάδα, μπορώ να φάω και κάτι "παχυντικό", αφού όταν είσαι στα κιλά σου δεν έχεις λόγους να αισθάνεσαι τύψεις.
• Να κάνω κάποια (μικρά) βήματα καθημερινά, που να με οδηγούν λίγο πιο κοντά στα μεγάλα μου όνειρα (π.χ. αν θες να γίνεις συγγραφέας, αυτό είναι το να γράφεις καθημερινά).
• Και οπωσδήποτε (τουλάχιστον λίγο) περπάτημα, τρέξιμο η βάρη.

Αν μια μέρα μου είναι έτσι, τότε δεν έχω κανένα πρόβλημα να αντιπροσωπεύει όλα όσα είμαι. Και μέσα από την καθημερινή, συνειδητή προσπάθεια, μέσα από λάθη και βελτιώσεις, ίσως να καταφέρω να πλησιάσω και το ιδανικό.

Και έτσι προσπαθώ να βρίσκω στη ζωή μου ισορροπία. Μέχρι να την χάσω ξανά.